Gen Z chịu áp lực kém là một nhận định thường gặp khi nói về thế hệ này. Dù nổi bật với sự nhanh nhạy, sáng tạo, các bạn vẫn bị gắn mác là dễ tổn thương trước áp lực. Vậy điều gì đã dẫn đến nhận định này, và làm thế nào để đánh giá Gen Z một cách công bằng hơn? Hãy cùng Thì Thầm Gen Z tìm hiểu sâu hơn về vấn đề “Gen Z chịu áp lực kém” qua góc nhìn từ xã hội hiện đại.
Bài viết hay cùng chủ đề:
- Gen Z chữa lành – Một thế hệ yếu đuối hay thực sự burn-out?
- Gen Z và văn hóa truyền thống có phải là “người bạn thân”?
Gen Z chịu áp lực kém? Chuyên gia nói gì về việc khả năng chịu áp lực gen Z
Theo Thạc sĩ tâm lý Trần Thùy Dương, quan điểm “Gen Z chịu áp lực kém hơn thế hệ trước” xuất phát từ cách giới trẻ thể hiện bản thân. Thay vì tự dồn nén cảm xúc như thế hệ trước, Gen Z chủ động bày tỏ khi gặp khó khăn và tìm kiếm sự giúp đỡ. Việc này không nên bị đánh đồng với sự yếu kém mà là một bước tiến trong nhận thức về sức khỏe tinh thần.
Biểu hiện của căng thẳng ở Gen Z
Chuyên gia nhận định, các dấu hiệu sớm của áp lực tâm lý bao gồm:
- Xáo trộn bữa ăn và thời gian biểu sinh hoạt: Đây là dấu hiệu phổ biến khi tinh thần không ổn định.
- Suy nghĩ quá mức: Suy nghĩ nhiều vấn đề cùng lúc dễ dẫn đến căng thẳng kéo dài.
- Hành động tiêu cực: Trong giai đoạn nghiêm trọng, một số bạn trẻ lựa chọn phương pháp tiêu cực như tự hại bản thân để đối phó với áp lực.
Ưu và nhược điểm trong cách đối mặt với áp lực gen Z
Gen Z có nhiều cách giải tỏa căng thẳng, nhưng mỗi phương pháp mang cả ưu và nhược điểm:
- Ưu điểm: Họ tìm đến những phương pháp chữa lành sâu như thiền định, nhận biết được gốc rễ áp lực đến từ tâm lý cá nhân.
- Nhược điểm: Một số bạn trẻ chọn cách sử dụng chất kích thích hoặc chìm đắm trong mạng xã hội, dẫn đến các hệ lụy tiêu cực về sức khỏe thể chất và tinh thần.
Vì sao Gen Z bị cho là chịu áp lực kém?
Gen Z, thế hệ sinh ra từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2010, được đánh giá là thế hệ đầy tiềm năng với khả năng thích nghi nhanh cùng sự hiểu biết công nghệ vượt trội. Tuy nhiên, họ cũng thường bị gán mác là “chịu áp lực kém”. Dưới đây là các nguyên nhân lý giải cho nhận định này:
Tác động của mạng xã hội và công nghệ
Gen Z lớn lên cùng mạng xã hội, nơi mọi khía cạnh của cuộc sống được phơi bày và so sánh. Áp lực phải thể hiện một hình ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội, từ ngoại hình, phong cách sống, đến thành tựu cá nhân, khiến họ dễ cảm thấy tự ti và căng thẳng. Điều này được xem là một trong những lý do khiến Gen Z chịu áp lực kém trong môi trường hiện đại. Đồng thời, việc tiếp xúc với những nội dung tiêu cực trên không gian mạng cũng làm gia tăng lo lắng và trầm cảm.
Quá tải thông tin
Sống trong thời đại bùng nổ thông tin, Gen Z phải đối mặt với lượng thông tin khổng lồ mỗi ngày. Việc tiếp nhận quá nhiều thông tin không chỉ gây mệt mỏi mà còn khiến họ khó tập trung, dễ rơi vào tình trạng “tê liệt quyết định” (decision paralysis) khi phải đối mặt với các lựa chọn quan trọng trong cuộc sống.
Áp lực từ gia đình và giáo dục
Mặc dù được sinh ra trong thời kỳ đổi mới, nhiều Gen Z vẫn chịu sự kỳ vọng lớn từ gia đình về việc học tập và sự nghiệp. Hệ thống giáo dục đặt nặng thành tích, kết hợp với kỳ vọng “phải thành công sớm”, dễ dẫn đến tình trạng stress và mất cân bằng trong cuộc sống.
Gen Z và áp lực đồng trang lứa
Trong một thế hệ năng động và đầy cạnh tranh, Gen Z thường xuyên bị so sánh với những người bạn đồng trang lứa. Áp lực này không chỉ xuất hiện trên mạng xã hội mà còn trong các lĩnh vực học tập, sự nghiệp và các khía cạnh khác của cuộc sống, góp phần giải thích vì sao Gen Z chịu áp lực kém so với các thế hệ trước.
Thách thức của xã hội hiện đại
Gen Z phải đối mặt với các thách thức như khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu, và sự bất ổn chính trị trên toàn cầu. Những vấn đề này không chỉ gia tăng cảm giác bất định về tương lai mà còn làm rõ thêm lý do khiến Gen Z chịu áp lực kém khi đứng trước những thay đổi nhanh chóng và khó lường của xã hội.
Sự thay đổi giá trị văn hóa và xã hội
Các giá trị truyền thống về sự kiên nhẫn và chịu đựng đôi khi không còn phù hợp với thế giới hiện đại. Gen Z được khuyến khích tập trung vào cảm xúc cá nhân, quyền tự do và hạnh phúc. Tuy nhiên, điều này vô tình khiến họ bị xem là dễ nản lòng và thiếu sức chịu đựng khi đối mặt với thử thách.
Định kiến từ các thế hệ trước
Những thế hệ trước thường cho rằng Gen Z “dễ tổn thương” hoặc “yếu đuối” vì cách họ bộc lộ cảm xúc và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Tuy nhiên, đây là sự thay đổi trong cách tiếp cận sức khỏe tinh thần, không phải là dấu hiệu của sự kém chịu áp lực.
Góc nhìn từ xã hội hiện đại
Sự thay đổi nhanh chóng của thời đại cùng những kỳ vọng từ gia đình, cộng đồng khiến Gen Z dễ cảm thấy quá tải, từ đó dẫn đến nhận định rằng họ “chịu áp lực kém. Dưới đây là một số quan điểm và góc nhìn về thế hệ trẻ này:
Đối với các doanh nghiệp
Tại tọa đàm “Nhân sự Gen Z và xu hướng tuyển dụng mới,” các doanh nghiệp nhận định Gen Z nhanh nhạy, am hiểu công nghệ, linh hoạt trong công việc, nhưng khả năng chịu áp lực còn hạn chế, điều này góp phần lý giải vì sao Gen Z chịu áp lực kém trong môi trường lao động hiện đại.
- Thế mạnh và hạn chế: Theo bà Đinh Mộng Kha, Gen Z chiếm 30% lực lượng lao động vào năm 2030. Họ năng động, sáng tạo nhưng dễ nản chí trước khó khăn, do thiếu kinh nghiệm và quen sống trong điều kiện đủ đầy.
- Thái độ quan trọng hơn kỹ năng: Ông Võ Hùng Thái Thụy nhấn mạnh thái độ chiếm 70% quyết định tuyển dụng, với các yếu tố: trung thực, cam kết, và tư duy hiệu quả. Kỹ năng có thể đào tạo, nhưng tinh thần học hỏi và cống hiến là yếu tố then chốt.
- Cơ hội giữa thách thức: Dù năm 2023 nhiều khó khăn, bà Kha khẳng định ứng viên có năng lực và thái độ tốt vẫn có cơ hội. Gen Z được khuyến khích tích lũy kinh nghiệm và nâng cao khả năng chịu áp lực để phát triển bền vững.
Đối với các thế hệ trước
Gen Z thường bị thế hệ trước đánh giá là chịu áp lực kém và dễ nản chí, do khác biệt trong bối cảnh trưởng thành. Trong khi các thế hệ trước phải đối mặt với nhiều khó khăn để đạt được thành công, Gen Z lớn lên trong môi trường công nghệ và điều kiện sống thuận lợi hơn, dẫn đến cách tiếp cận công việc và cuộc sống khác biệt. Tuy nhiên, những đánh giá này đôi khi mang tính định kiến, chưa hoàn toàn phản ánh đúng năng lực và tiềm năng thực sự của Gen Z.
Đối với cộng đồng xã hội
Gen Z là thế hệ thúc đẩy những thay đổi tích cực trong cộng đồng xã hội nhờ khả năng sử dụng công nghệ và sự nhạy bén trong việc nắm bắt xu hướng. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa các phong trào xã hội, bảo vệ môi trường, và xây dựng nhận thức về sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, sự nhạy cảm trước áp lực và tốc độ thay đổi của xã hội hiện đại khiến Gen Z chịu áp lực kém hơn, đặt ra thách thức lớn. Điều này đòi hỏi sự đồng hành và hỗ trợ từ cộng đồng để họ có thể phát huy tối đa khả năng, vượt qua những hạn chế về khả năng chịu đựng áp lực.
Hướng giải quyết và cách nhìn tích cực
Thay vì tập trung vào những hạn chế, việc tìm ra giải pháp để phát huy thế mạnh và hỗ trợ Gen Z vượt qua khó khăn là điều cần thiết. Gen Z không chỉ mang đến sự năng động và sáng tạo mà còn có tiềm năng lớn khi được định hướng đúng cách. Cách tiếp cận tích cực và hỗ trợ từ doanh nghiệp, gia đình, và xã hội sẽ giúp thế hệ này vượt qua áp lực, phát triển toàn diện và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung.
Định hình thế giới và đón sóng những trào lưu hot nhất tại PHONG CÁCH GEN Z!
Lời khuyên của chuyên gia
Chấp nhận và đối mặt với áp lực: Gen Z cần nhận thức rằng khó khăn là một phần của cuộc sống. Rèn luyện “lòng tự tôn” (self-esteem) để tự đánh giá và hiểu giá trị bản thân là bước đầu quan trọng giúp họ vượt qua áp lực, đặc biệt khi hiện nay nhiều người cho rằng Gen Z chịu áp lực kém.
Tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết: Nếu không thể tự giải quyết, hãy tìm đến sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè, hoặc các chuyên gia tâm lý. Đây không phải là biểu hiện của sự yếu đuối mà là cách tiếp cận hiệu quả để vượt qua khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh Gen Z chịu áp lực kém ngày càng được nhắc đến.
Duy trì lối sống lành mạnh: Xây dựng thói quen ăn uống, nghỉ ngơi khoa học và tự hỏi bản thân mỗi ngày về cảm xúc của mình để duy trì trạng thái tinh thần ổn định, từ đó cải thiện khả năng đối mặt với áp lực.
Chuyên gia nhấn mạnh: Việc Gen Z bày tỏ cảm xúc và tìm kiếm hỗ trợ không phải điểm yếu mà là minh chứng cho sự bản lĩnh trong nhận thức về sức khỏe tinh thần.
Từ phía gia đình
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nhân cách và kỹ năng của Gen Z. Thay vì áp đặt kỳ vọng, các bậc phụ huynh nên lắng nghe và hỗ trợ, giúp con em mình xây dựng kỹ năng quản lý cảm xúc, chịu áp lực và tự lập. Một môi trường gia đình tích cực sẽ là điểm tựa vững chắc để Gen Z đối mặt với các thử thách trong cuộc sống.
Từ phía giáo dục
Hệ thống giáo dục cần đổi mới để đáp ứng nhu cầu của thế hệ trẻ. Ngoài kiến thức, nhà trường nên tập trung vào kỹ năng mềm như quản lý thời gian, giải quyết vấn đề và giao tiếp hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc cải thiện khả năng đối mặt với thử thách của một thế hệ thường bị nhận xét rằng Gen Z chịu áp lực kém. Các chương trình đào tạo thực tế, hướng nghiệp và khuyến khích sáng tạo sẽ giúp Gen Z phát huy tiềm năng và chuẩn bị tốt hơn cho thị trường lao động.
Từ phía xã hội
Xã hội cần xây dựng môi trường hỗ trợ để Gen Z phát triển toàn diện. Các phong trào xã hội tích cực, những diễn đàn trao đổi và các tổ chức cộng đồng sẽ giúp thế hệ này cảm thấy được thấu hiểu, chia sẻ và định hướng đúng đắn. Đồng thời, việc giảm thiểu định kiến rằng Gen Z chịu áp lực kém từ các thế hệ trước sẽ tạo điều kiện cho họ bộc lộ hết khả năng của mình và tự tin hơn trong việc đối mặt với áp lực.
Từ phía doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận nhân sự Gen Z, tập trung vào việc tạo môi trường làm việc linh hoạt, minh bạch và khuyến khích sáng tạo. Đồng thời, các chương trình đào tạo kỹ năng, hỗ trợ tinh thần và khuyến khích phát triển cá nhân sẽ giúp Gen Z thích nghi tốt hơn và phát huy tối đa năng lực trong công việc.
Từ bản thân Gen Z
Gen Z cần nhận thức rõ những thách thức của bản thân, đặc biệt khi xã hội ngày càng chú ý đến việc Gen Z chịu áp lực kém. Để khắc phục, họ cần chủ động rèn luyện kỹ năng chịu áp lực, quản lý cảm xúc và thích nghi với thay đổi. Bằng cách dấn thân, trải nghiệm và không ngừng học hỏi, Gen Z có thể vượt qua những hạn chế này, chứng minh rằng họ đủ bản lĩnh để đạt được mục tiêu trong cuộc sống và công việc.
Dù được đánh giá là chịu áp lực kém, Gen Z không hoàn toàn yếu đuối hay thiếu khả năng. Bằng cách thấu hiểu và hỗ trợ, từ gia đình, giáo dục, doanh nghiệp đến bản thân mỗi cá nhân Gen Z, chúng ta có thể giúp thế hệ này vượt qua thách thức, phát huy tiềm năng, và đóng góp tích cực cho cộng đồng. Góc nhìn tích cực sẽ là cầu nối để Gen Z và xã hội cùng phát triển bền vững. Đừng quên theo dõi Thì Thầm Gen Z để cập nhật thêm những bài viết phân tích sâu sắc, góc nhìn đa chiều về thế hệ Gen Z.
