Gen Z đang bước vào thị trường lao động với tư duy hiện đại và những giá trị riêng biệt. Khác với các thế hệ trước, Gen Z chọn nghề không chỉ vì tài chính mà còn vì đam mê và mong muốn tạo nên tác động tích cực cho xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng và thị trường lao động đầy biến động, Gen Z cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Cùng Thì Thầm Gen Z tìm hiểu tại đây!
Bài viết hay cùng chủ đề:
- Gen Z bật sếp: Xu hướng mới có làm phá vỡ chuẩn mực công sở?
- Đón đầu làn sóng nhân sự Gen Z trong thế kỷ mới
Gen Z chọn nghề – Làn gió mới trong thị trường lao động
Gen Z đang dần trở thành một trong những lực lượng lao động chủ chốt trong thị trường hiện đại. Với tư duy độc lập, linh hoạt và năng động, họ mang đến những cách tiếp cận mới mẻ trong việc chọn nghề và phát triển sự nghiệp. Những đặc điểm nổi bật sau đây định hình xu hướng chọn nghề của Gen Z:
Tư duy hiện đại và ưu tiên giá trị cá nhân
Gen Z chọn nghề thường dựa trên đam mê và sự phù hợp với giá trị cá nhân thay vì chỉ tập trung vào thu nhập hay danh tiếng. Họ muốn làm việc trong các lĩnh vực có ý nghĩa, tạo cơ hội để phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội.
Yêu thích công nghệ và sáng tạo
Lớn lên cùng internet và các thiết bị kỹ thuật số, Gen Z có khả năng thích ứng nhanh với công nghệ. Họ ưa chuộng các ngành nghề liên quan đến công nghệ như lập trình, trí tuệ nhân tạo, và sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội.
Quan tâm đến cân bằng công việc và cuộc sống
Khác với thế hệ trước, Gen Z đặt sức khỏe tinh thần và cân bằng giữa công việc – cuộc sống lên hàng đầu. Họ không muốn làm việc trong môi trường áp lực cao hoặc thiếu linh hoạt. Những công ty chú trọng xây dựng môi trường thân thiện, hỗ trợ nhân viên sẽ dễ dàng thu hút thế hệ này.
Tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ khi Gen Z chọn nghề
Gen Z không ngần ngại mạo hiểm để theo đuổi giấc mơ khởi nghiệp. Họ tìm kiếm những công việc vừa mang lại thu nhập vừa giúp tích lũy kinh nghiệm để chuẩn bị cho hành trình tự lập trong tương lai.
Sẵn sàng thay đổi và học hỏi
Với tư duy cởi mở và không ngại thử nghiệm, Gen Z sẵn sàng thay đổi nghề nghiệp để tìm kiếm công việc phù hợp nhất. Họ cũng thường xuyên học hỏi, cập nhật kỹ năng mới để thích ứng với sự phát triển không ngừng của công nghệ và thị trường lao động.
Gen Z đang mang lại làn gió mới cho thị trường lao động với những giá trị riêng biệt. Họ không chỉ chọn nghề vì tài chính mà còn vì ý nghĩa, đam mê và cơ hội phát triển lâu dài. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi tư duy và xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn hơn để thu hút và giữ chân thế hệ này.
Xu hướng chọn nghề của Gen Z hiện nay
Khảo sát Xu hướng Nhân tài giữa và cuối năm 2023 do Anphabe thực hiện, với sự tham gia của 63.878 người đi làm và 9.638 sinh viên trên toàn quốc, đã mang lại những kết quả đáng chú ý về định hướng nghề nghiệp và xu hướng làm việc của Gen Z. Dưới đây là những điểm nổi bật:
Định hình thế giới và đón sóng những trào lưu hot nhất tại PHONG CÁCH GEN Z!
Mục tiêu nghề nghiệp của Gen Z
Theo khảo sát, Gen Z chọn nghề có mục tiêu làm việc như sau:
- 56% người tham gia ưu tiên công việc mang lại thu nhập đủ sống thoải mái và có thể tiết kiệm.
- 53% mong muốn công việc ổn định, đảm bảo lâu dài.
- 49% tìm kiếm cơ hội được huấn luyện và phát triển để thăng tiến trong sự nghiệp.
- 31% có định hướng tích lũy để tự kinh doanh trong tương lai.
Ngoài ra, giữa Gen Z đã đi làm và Gen Z đang làm sinh viên cũng có sự khác biệt rõ ràng trong mục tiêu công việc:
- Người đi làm chú trọng vào việc tạo giá trị, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, với mong muốn trở thành lãnh đạo hoặc chuyên gia.
- Sinh viên lại ưu tiên trải nghiệm, mở rộng mối quan hệ, và tìm kiếm các chương trình huấn luyện thực tiễn.
Kỳ vọng về môi trường làm việc
Gen Z chọn nghề – bao gồm cả sinh viên và người đi làm đều đặt ra nhiều yêu cầu cao đối với môi trường làm việc:
- 73% muốn làm việc trong môi trường năng động và vui vẻ.
- 72% chú trọng cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
- 71% tìm kiếm công việc thú vị, hấp dẫn.
- 71% đánh giá cao đồng nghiệp thân thiện và dễ chịu.
Bên cạnh đó, các yếu tố như phúc lợi tốt, lãnh đạo có tầm nhìn và thương hiệu uy tín cũng ảnh hưởng lớn đến quyết định của họ khi lựa chọn công việc.
Xu hướng về mức lương và thời gian gắn bó
- Mức lương mong muốn cho công việc đầu tiên của Gen Z đã tăng lên 9,2 triệu đồng/tháng vào năm 2023 (so với 8,1 triệu đồng/tháng năm 2019).
- Thời gian gắn bó trung bình với một công ty của Gen Z chỉ khoảng 2,2 năm, thấp hơn đáng kể so với Gen Y (3,2 năm) và Gen X (4,3 năm). Điều này phản ánh tính linh hoạt và khát khao khám phá của thế hệ trẻ.
Ngành nghề và công việc yêu thích
Nhóm ngành hot
Gen Z chọn nghề có xu hướng chọn các lĩnh vực như:
- Ẩm thực & nghỉ dưỡng.
- Dịch vụ tài chính.
- Bán lẻ, thương mại.
Các công việc cụ thể được ưu tiên
- Bán hàng & phát triển thị trường.
- Kế toán, tài chính, đầu tư.
- Dịch vụ & chăm sóc khách hàng.
Yếu tố quan trọng khi ứng tuyển
Khi tìm kiếm công việc, Gen Z đặc biệt quan tâm đến:
- Mức lương khởi điểm và gói phúc lợi.
- Mô tả chi tiết yêu cầu và nhiệm vụ công việc.
- Tầm nhìn, chiến lược và giá trị cốt lõi của công ty.
- Chính sách làm việc linh hoạt, phù hợp với nhu cầu cá nhân và cuộc sống.
Khảo sát này cho thấy rõ ràng sự thay đổi trong tư duy và định hướng nghề nghiệp của Gen Z. Đây là thế hệ không chỉ quan tâm đến thu nhập mà còn chú trọng vào giá trị cá nhân, sự phát triển bền vững và môi trường làm việc hiện đại. Các doanh nghiệp muốn thu hút nhân tài trẻ cần xây dựng văn hóa làm việc năng động, hỗ trợ đào tạo, và tạo điều kiện để nhân viên phát huy tối đa năng lực của mình.
Cơ hội để Gen Z tối ưu hóa lựa chọn nghề nghiệp
Được sinh ra trong thời đại công nghệ và sớm được tiếp cận với internet đã mang đến cho Gen Z nhiều cơ hội trong việc xác định và lựa chọn nghề nghiệp phù hợp.
Tận dụng tài nguyên số và học tập trực tuyến
Gen Z là thế hệ đầu tiên lớn lên với internet, điều này mang lại lợi thế lớn trong việc tiếp cận tri thức. Các nền tảng học tập trực tuyến cung cấp hàng ngàn khóa học miễn phí hoặc giá rẻ, từ kỹ năng mềm đến chuyên môn. Nhờ đó, Gen Z có thể chủ động bổ sung kiến thức và nâng cao năng lực ngay cả khi không có điều kiện tham gia các chương trình học chính quy.
Thử nghiệm và tích lũy kinh nghiệm thực tế
Thay vì cố gắng tìm ngay công việc hoàn hảo, Gen Z có thể thử nghiệm qua nhiều vị trí khác nhau để tích lũy kinh nghiệm và khám phá sở thích thật sự. Việc tham gia thực tập, làm thêm hoặc thực chiến các dự án ngắn hạn giúp họ hiểu rõ hơn về thị trường lao động và những yêu cầu thực tế. Điều này cũng giúp họ xây dựng hồ sơ năng lực ấn tượng, tạo lợi thế trong các cuộc phỏng vấn xin việc.
Xây dựng thương hiệu cá nhân
Với sự phổ biến của mạng xã hội, Gen Z có thể dễ dàng xây dựng thương hiệu cá nhân để gây ấn tượng với nhà tuyển dụng. Một hồ sơ LinkedIn chuyên nghiệp hay những bài đăng thể hiện kỹ năng và thành tựu cá nhân trên các nền tảng như Instagram hoặc TikTok không chỉ giúp họ nổi bật mà còn mở ra nhiều cơ hội việc làm. Thương hiệu cá nhân mạnh mẽ là một lợi thế lớn trong môi trường tuyển dụng ngày nay.
Học cách đối mặt với thất bại
Thất bại là điều không thể tránh khỏi trong bất kỳ hành trình nào, nhưng đối với Gen Z, đây chính là cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Việc chấp nhận sai lầm và coi đó là bài học kinh nghiệm giúp họ tự tin hơn khi đối mặt với những thử thách mới. Tinh thần này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường lao động luôn biến đổi không ngừng.
Chọn ngành nghề theo xu hướng bền vững
Những ngành nghề liên quan đến công nghệ, năng lượng tái tạo, hoặc sáng tạo nội dung không chỉ có triển vọng lâu dài mà còn phù hợp với nhu cầu và thế mạnh của Gen Z. Bên cạnh đó, sự quan tâm đến các vấn đề xã hội và môi trường thúc đẩy họ lựa chọn các công việc mang tính bền vững và ý nghĩa. Đây là cơ hội để họ phát huy tối đa năng lực và tạo ra giá trị cho cộng đồng.
Tham gia mạng lưới và tìm kiếm cố vấn
Kết nối với những người đi trước hoặc tham gia các sự kiện chuyên nghiệp là cách hiệu quả để Gen Z chọn nghề, tìm kiếm lời khuyên và định hướng công việc tương lai. Một cố vấn có kinh nghiệm sẽ giúp họ xác định mục tiêu và phát triển kế hoạch cụ thể để đạt được thành công. Việc xây dựng mối quan hệ chất lượng cũng mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp không ngờ tới.
Phát triển kỹ năng mềm
Kỹ năng mềm như giao tiếp, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm ngày càng trở thành yếu tố quyết định trong quá trình tuyển dụng. Gen Z có thể tham gia các khóa học hoặc câu lạc bộ để rèn luyện những kỹ năng này. Việc kết hợp giữa chuyên môn và kỹ năng mềm không chỉ giúp họ nổi bật mà còn tăng cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.
Thách thức mà Gen Z đối mặt khi chọn nghề
Bên cạnh những cơ hội đó, Gen Z chọn nghề còn phải đối mặt với nhiều thách thức như:
Áp lực từ xã hội và gia đình
Gen Z thường phải chịu sức ép từ gia đình và xã hội khi chọn nghề, đặc biệt là khi có sự khác biệt giữa sở thích cá nhân và kỳ vọng của người lớn. Trong khi gia đình thường hướng họ đến những ngành nghề được coi là “ổn định” như bác sĩ, kỹ sư, hay công chức, Gen Z lại có xu hướng ưu tiên đam mê và giá trị cá nhân. Điều này tạo ra mâu thuẫn khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy bối rối và căng thẳng khi đứng trước quyết định quan trọng này.
Thị trường lao động cạnh tranh khốc liệt
Với sự gia tăng nhanh chóng của các ứng viên trẻ tuổi có trình độ, thị trường lao động ngày càng cạnh tranh hơn bao giờ hết. Các ngành nghề “hot” như công nghệ, sáng tạo nội dung, hay thiết kế thu hút lượng lớn ứng viên, làm tăng yêu cầu về kỹ năng và kinh nghiệm. Đồng thời, các ngành truyền thống dần bị tự động hóa, đòi hỏi Gen Z phải thích nghi và không ngừng nâng cao năng lực nếu muốn tìm kiếm cơ hội phù hợp.
Thiếu kinh nghiệm thực tế
Là thế hệ mới bước chân vào thị trường lao động, Gen Z thường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng làm việc chuyên nghiệp. Dù sở hữu nền tảng kiến thức lý thuyết vững chắc từ trường học, nhưng sự khác biệt giữa học thuật và thực tiễn khiến họ dễ bị “choáng ngợp”. Điều này đặc biệt đúng với những bạn trẻ chưa từng tham gia thực tập hay các hoạt động ngoại khóa liên quan đến nghề nghiệp.
Sự phân vân giữa đam mê và thực tế
Nhiều bạn trẻ Gen Z phải đối mặt với bài toán khó khăn giữa việc theo đuổi đam mê cá nhân và đảm bảo sự ổn định tài chính. Một số ngành nghề yêu thích có thể không mang lại thu nhập cao hoặc tiềm năng phát triển dài hạn. Sự lo lắng về tương lai, kết hợp với áp lực từ gia đình và xã hội, khiến họ dễ rơi vào trạng thái mất phương hướng hoặc lựa chọn nghề nghiệp một cách miễn cưỡng.
Chuyển đổi công nghệ và kỹ năng
Thời đại công nghệ số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đi kèm với những thách thức. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến nhiều kỹ năng trở nên lỗi thời trong thời gian ngắn. Điều này buộc Gen Z phải liên tục cập nhật kiến thức và học tập kỹ năng mới để đáp ứng yêu cầu công việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện kinh tế và sự kiên trì để đầu tư vào quá trình học tập lâu dài này.
Xu hướng chọn nghề của Gen Z không chỉ phản ánh những đặc điểm riêng của thế hệ này mà còn mở ra những thay đổi lớn trong thị trường lao động. Dù đối mặt với nhiều thách thức, Gen Z chọn nghề với sự năng động, sáng tạo và tinh thần học hỏi, đã và đang biến những khó khăn thành cơ hội để phát triển. Với bạn, đâu mới là nghề nghiệp mà bạn đang mơ ước? Hãy chia sẻ cùng Thì Thầm Gen Z nhé!
